Nhà ở là một công trình xây dựng mang ý nghĩa đặc biệt và gắn bó trực tiếp với đời sống con người. Từ xa xưa đến nay, có rất nhiều loại nhà và cách thi công khác nhau thay đổi theo thời gian và sự phát triển của xã hội mang đến những tiện nghi với đặc trưng khác biệt. Trong bài viết dưới đây, Tre Trúc Vũ Thanh sẽ so sánh nhà tranh, nhà chòi và nhà lá để các bạn có thêm kiến thức về những loại nhà này.
Nhà và các loại kiến trúc nhà
Kiến trúc xây dựng nhà của mỗi quốc gia mang một phong cách khác nhau. Việt Nam ta cũng có những nét đặc trưng riêng trong việc xây dựng nhà ở mang đậm nét văn hóa dân tộc. Có thể chia các loại kiến trúc nhà tại Việt Nam theo dòng chảy lịch sử để có thể cảm nhận và nhìn rõ sự thay đổi của kiến trúc nhà của người Việt theo thời gian.
Kiến trúc nhà thời kỳ phong kiến
Dân tộc Việt Nam bao gồm 54 dân tộc anh em khác nhau, nên nhà và kiến trúc nhà ở cũng có sự khác biệt nổi bật giữa các nền văn hóa. Do dân tộc kinh là dân tộc chiếm phần lớn nên kiến trúc nhà của dân tộc kinh cũng là kiến trúc chủ đạo. Ở thời kỳ này, nhà mái ngói của người kinh được xem là một nét kiến trúc độc đáo hơn cả. Ngoài ra, cũng phải kể đến nhà của người Chăm, nhà của người Mường, nhà của người Nùng,.. Mỗi kiến trúc lại phản ánh một nền văn hóa khác nhau.
Kiến trúc nhà ở trong thời kỳ cận đại
Ở thời kỳ này, văn hóa Pháp du nhập vào Việt Nam sau một thời kỳ dài thống trị tại đất nước này. Trong thời kỳ này bắt đầu xuất hiện và phát triển việc xây dựng nhà bằng xi măng cốt thép. Nổi bật là các kiểu nhà 1 tầng và kiểu nhà 2-3 tầng.
Kiến trúc nhà của Việt Nam trong thời kỳ hiện đại
Trong thời kỳ này, nhà ở Việt Nam theo nhiều khuynh hướng khác nhau bao gồm nhà phục cổ, nhái cổ, nhà theo khuynh hướng hiện tại và nhà theo khuynh hướng cận hiện đại.
>> Xem thêm: Hướng Dẫn Cách Làm Nhà Tre Mái Lá Vô Cùng Đơn Giản Bạn Nên Biết
So sánh nhà tranh, nhà chòi và nhà lá
Theo sự phát triển của dòng chảy lịch sử từ thời phong kiến cho tới thời kỳ hiện đại của thế kỷ 21, Chúng ta dần quen với những ngôi nhà bê tông cốt thép với những kiến trúc đẹp, lạ mắt. Và chắc hẳn ít ai còn nhớ đến đến những kiến trúc sơ khai lập nghiệp của ông cha chúng ta kiến trúc “ nhà tranh vách đất” mà nổi bật là các kiến trúc nhà tranh, nhà chòi và nhà lá.
Nhà Tranh, Nhà Chòi, Nhà lá là dạng kiến trúc như thế nào?
Nhà tranh là gì?
Nhà tranh hay nhà mái tranh ở Việt Nam là một ngôi nhà được thiết kế theo hình thức đơn sơ, giản dị, tạm bợ không cầu kỳ phức tạp như những ngôi nhà hiện đại ngày nay. Nhà tranh thường xây dựng bằng gỗ, tre, nứa, lá cọ hay lá dừa nước,… là những loại vật liệu dễ tìm kiếm từ thiên nhiên. Nhà tranh trong ký ức của người dân Việt chính là hình ảnh ngôi nhà đơn sơ, không kiên cố và vững chắc tại những vùng nông thôn, quê nghèo, vùng sâu, vùng xa,…
Nhà chòi lá là gì?
Nhà chòi là loại hình nhà có thiết kế nhỏ có thiết kế đơn giản để làm chỗ ở, chỗ lưu trú tạm thời cho con người. Tuy nhiên, với đặc điểm đơn giản, mang vẻ đẹp bình dị và gần gũi với thiên nhiên nên ngày nay nhà chòi được thiết kế linh hoạt về kiểu dáng, đa dạng về chất liệu. Từ đó nó có thể ứng dụng cho nhiều mục đích khác nhau.
Giờ đây, kiểu này này không chỉ được dùng để làm nơi lưu trú ở các công trình xây dựng hay nhà xưởng mà còn được thiết kế làm nơi thư giãn, nghỉ dưỡng. Một số địa điểm du lịch còn thiết kế loại nhà này để tạo không gian đặc biệt cho du khách.
Nhà lá là gì?
Nhà lá là kiểu công trình nhà ở được tạo nên từ các loại lá rợp, ghép lại với nhau. Nhà ;á thường không có vách ngăn. Nó có thể được tạo nên hoàn toàn từ lá cây hoặc chỉ có phần mái làm từ lá cọ, lá chuối, lá dừa,… Ngoài ra, phần khung nhà có thể làm bằng gỗ, tre, nứa,..
Nhà lá miền Tây, hay những căn nhà lá đơn sơ khu vực Bắc Bộ là những hình ảnh dung dị, quen thuộc với những người con Việt Nam. Mặc dù chúng rất đỗi đơn sơ nhưng lại thể hiện được sự tài tình và khéo léo của những bàn tay lao động nghèo.
Bắt nguồn từ vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi ấy mà những nhà lá ngày càng được ứng dụng nhiều trong các công trình nhà ở, trong các khu du lịch nghỉ dưỡng,…
So sánh giữa nhà tranh, nhà chòi và nhà lá qua ứng dụng thực tế
Cả 3 kiến trúc nhà tranh, nhà chòi, hay nhà lá đều là kiến trúc phản ánh đời sống văn hóa tinh thần của ông cha ta ở thế hệ trước, tuy nhiên mỗi loại nhà đều được sử dụng với các mục đích khác nhau.
Ứng dụng nhà tranh
Chắc không ai biết chính xác nhà tranh xuất hiện từ lúc nào, nhưng chắc chắn là xuất hiện rất lâu đời từ thời văn minh lúa nước của Việt Nam. Theo sự phát triển của xã hội, thì dần dần các thôn quê cùng dần được hiện đại hóa. Cùng với kỹ thuật xây dựng nhà cửa được nâng cao là nhiều công trình hiện đại mọc lên và phổ biến ở nhiều nơi. Các vật liệu như gạch, xi măng, mái tôn được sử dụng cho hầu hết các ngôi nhà bởi tính chất bền bỉ, chắc chắn và kiên cố, vì thế nhà tranh ngày một thưa thớt hơn.
Ngày nay, ở khu vực Đồng Bằng sông Cửu Long hay miền tây chúng ta vẫn được thấy những mái nhà tranh, tuy không nhiều như trước. Nhà tranh giờ đây không chỉ là nơi trú ẩn cho những người dân không có điều kiện mà còn là nơi để những con người tách biệt ra khỏi cuộc sống vội vã, bon chen của xã hội hiện đại.
Cũng có một số người vì yêu lối kiến trúc cổ xưa nên đã xây dựng cho mình một ngôi nhà tranh để thư giãn, giải trí. Đặc biệt có thể kể đến những nhà hàng tiệc cưới theo phong cách sân vườn, các khu resort hay quán cafe sân vườn. Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận hình ảnh nhà tranh đã dần biến mất và trở nên xa lạ, nhất là trong giới trẻ hiện nay.
Ứng dụng của nhà chòi
Nhà chòi nghỉ sân vườn
Nhà chòi sân vườn được gọi là những căn nhà nhỏ. Nó thường có thiết kế đơn giản. Mục đích chính khi người ta xây dựng công trình này là để cung cấp nơi ở tạm thời cho con người .
Ngày nay, nhà chòi sân vườn đẹp được xuất hiện ở nhiều địa điểm hơn như: Khuôn viên công viên, resort, quán cà phê, khuôn viên trường học,…. Tạo ra điểm dừng chân nghỉ ngơi cho con người mọi lúc, mọi nơi.
Nhà chòi homestay
Nhà chòi homestay là một mẫu nhà chòi đẹp, tạo ra không gian cực sang chảnh mà vẫn giữ được hơi hướng mộc mạc, hòa mình với thiên nhiên cho du khách. Mẫu chòi nghỉ này thường xuất hiện ở các khu du lịch nghỉ dưỡng với nhiệm vụ chính là tạo không gian nghỉ ngơi lãng mạn và thoải mái cho mọi người.
Chòi nghỉ dạng homestay ra đời với mục đích phục vụ khách du lịch, có nhu cầu lưu trú ngắn ngày. Vì vậy những công trình này thường được tích hợp nhiều tiện nghi như nhà ở kiên cố như: giường ngủ, tủ lạnh, điều hòa, bình nóng lạnh, dụng cụ ăn uống,… Bên cạnh đó các chòi homestay luôn được đặt ở các góc view cực đẹp, cực sang chảnh. Vì vậy những công trình này luôn là điểm dừng chân thú vị và đáng nhớ của du khách.
Ứng dụng của nhà lá
Làm nhà ở
Mặt dù là một kiến trúc xưa cũ nhưng với ngày nay nhịp sống hiện đại, hối hả. Con người chúng ta đã bị cuống vào vòng xoáy tiền bạc. Chính vì thế mà chúng ta cần những ngày bình yên, thu gian lại tâm trí của bản thân. Không điều gì tuyệt vời hơn khi được thức dậy trông một ngôi nhà mái lá đơn sơ, mở cửa ra là khung cảnh làng quê yên bình cùng với một chút hương của cỏ đồng thoảng trong không khí. Thế nên nhà mái lá dùng làm nhà ở tại các vùng nông thôn là vô cùng hợp lý. Với các vật liệu như ngày nay thì ngôi nhà lợp lá của chúng ta không thua kém nhà gạch ngói.
Làm nhà hà hàng, resort, khu sinh thái
Nhà lợp lá dùng trong làm nhà hàng, resort, khu sinh thái là một trong những ứng dụng chủ đạo. Mang đến cho khách hàng một không gian hoàn toàn mới, đơn sơ mà bình yên đến lạ thường. Chi phí thiết kế và xây dựng thấp là một trong những điểm mạnh khi xây dựng các nhà hàng, resort, khu sinh thái. Nội thất bên trong nhà lá cũng không mấy phức tạp và ít tốn chi phí, hầu như các sản phẩm nội thất và trang trí trong nhà lá là các sản phẩm mây tre đan.
>>>Xem thêm: So sánh các loại lá lợp nhà: cỏ tranh, lá dừa, lá cọ, lá lợp …
Trên đây là những thông tin thú vị về các loại nhà và so sánh nhà tranh, nhà chòi và nhà lá để các bạn có thêm kiến thức. Mong rằng qua bài viết này các bạn đã hiểu hơn về những loại nhà và công dụng cũng như ưu nhược điểm đặc trưng.