Mây tre đan là một trong những nét đẹp tinh hoa của văn hóa truyền thống. Đây là truyền thống được hình thành và phát triển từ lâu đời tại Việt Nam. Trải qua rất nhiều giai đoạn thăng trầm của xã hội. Cho đến ngày nay nghề làm mây tre đan vẫn ngày càng khởi sắc. Giỏ mây tre đan là dụng cụ rất quen thuộc được làm từ các loại tre trúc trong tự nhiên, phục vụ cho nhau cầu hằng ngày thể hiện nét sống văn hoá mộc mạc, giản dị của người Việt Nam từ ngàn đời xưa.
Khái quát chung về nghề làm mây tre đan
Nghề mây tre đan có lẽ đã không còn xa lạ đối với chúng ta. Đây là nghề truyền thống và đã được ông cha ta truyền qua nhiều thế hệ. Nghề mây tre đan này chủ yếu làm ra những đồ thủ công mây tre. Nhằm mục đích phục vụ cho đời sống hàng ngày của con người như: rổ, giá, thúng, bàn, ghế,…
Tuy nhiên, càng về sau thì nghề mây tre ngày càng phát triển. Nền kinh tế phát triển kéo theo những làng nghề cũng phát triển theo. Nhưng những làng nghề nào biết nắm bắt cơ hội thì khả năng phát triển rất cao. Tính đến nay, nước ta có đến hàng nghìn làng nghề làm nghề mây tre đan. Cung cấp ra sản phẩm những sản phẩm ngày càng đa dạng về mẫu mã, giá cả.
Khi mà máy móc thiết bị hiện đại ngày càng được vận dụng trong sản xuất. Khiến cho thời gian, năng suất lao động được tăng cao. Cũng như chất lượng sản phẩm mây tre ngày càng tốt hơn. Đặc biệt là khi công nghệ sơn mài đã được người thợ ứng dụng vào nghề này. Tạo ra các sản phẩm với chất lượng cao, mẫu mã bắt mắt. Do đó mà các đồ thủ công mây tre ngày càng được ưa chuộng. Không những phục vụ khách hàng trong nước mà còn xuất khẩu ra các nước trên thế giới.
Giỏ mây tre đan là gì?
Đặc điểm của giỏ mây tre đan
Màu sắc
Màu truyền thống của giỏ mây tre đan là màu gỗ, trắng sữa hay màu đen. Hiện nay các làng nghề sản xuất cũng đã ứng dụng công nghệ nhuộm màu cho các nguyên liệu dùng để làm giỏ. Vì vậy màu sắc của chúng cũng đa dạng hơn tạo ra làng gió mới cho làng nghề thủ công mỹ nghệ.
Kích thước
Hiện nay các đồ thủ công mỹ nghệ được thiết kế đa dạng kích thước khác nhau. Có thể phục vụ tối đa nhu cầu sử dụng của khách hàng mà vẫn đảm bảo được giá trị thẩm mỹ của sản phẩm khi sử dụng. Các giỏ từ lớn đến nhỏ hay mini đều rất đẹp mắt và tinh xảo.
Kiểu dáng sản phẩm
Với sức sáng tạo không ngừng cùng đôi bàn tay khéo léo mà các nghệ nhân Việt Nam đã thiết kế đa dạng kiểu dáng giỏ mây tre đan đơn điệu thành những sản phẩm phá cách vô cùng ấn tượng.
Giá thành
Do có sự đa dạng về kích thước cũng như kiểu dáng nên giá của giỏ mây tre đan cũng có sự chênh lệch khác nhau. Hơn nữa, số lượng mua cũng ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm.
Nhìn chung, so với những sản phẩm mang tính công nghiệp thì giỏ mây tre đan có giá nhỉnh hơn. Nhưng đổi lại nó mang đến cho người dùng rất nhiều ưu điểm vượt trội. Vì vậy các sản phẩm này vẫn chiếm được thị phần không hề nhỏ trên thị trường thủ công mỹ nghệ.
Quy trình sản xuất đồ thủ công mây tre truyền thống
Để có được những đồ thủ công mây tre chất lượng, mẫu mã đa dạng thì đều phải trải qua các bước sau đây:
- Bước 1: Chọn nguyên liệu mây tre sao cho phù hợp.
Loại tre được chọn phải là tốt nhất, phải là loại tre không non, không già, mọc thẳng, có độ cứng cao.
- Bước 2: Sơ chế nguyên liệu mây tre.
Đối với nguyên liệu tre: Chặt lấy thân rồi đem phơi tái, xử lý chống mối mọt.
Đối với nguyên liệu mây: Mây có đặc điểm là rất nhiều gai nhọn xung quanh. Nên khi tiến hành quá trình sơ chế mây cần hết sức cẩn thận. Lớp vỏ gai bên ngoài sẽ được róc bỏ sau đó đem đi phơi tái để chuyển sang giai đoạn xử lý bước đầu.
- Bước 3: Xử lý nguyên liệu
Đối với nguyên liệu tre: Tre được cạo vỏ, đánh bóng với giấy ráp. Rồi cho vào lò, dùng rơm hoặc lá tre để hun khói. Công đoạn này vừa có tác dụng tạo màu, vừa giúp làm khô nguyên liệu, lại giúp chống cong vênh. Sau khi hun lấy màu thì tre sẽ có màu nâu tây hoặc nâu đen. Để tre nguội sau đó đem đi uốn thẳng.
Đối với nguyên liệu mây: Mây được phơi sấy vừa để nguyên liệu khô, vừa để lấy màu.
- Bước 4: Chẻ sợi
Mây và tre muốn sử dụng được thì phải chẻ nhỏ và tuốt thành sợi rồi mới có thể đem đan.
- Bước 5: Thi công chế tác sản phẩm
Sau khi đan xong, sản phẩm tùy theo yêu cầu sẽ được nhúng keo, sơn màu, phủ bóng bề mặt. Cắt tỉa những chỗ nối, dư thừa để sản phẩm hoàn chỉnh nhất.
Như vậy là bạn đã biết quá trình tạo ra đồ thủ công mây tre như thế nào rồi phải không? Nó đòi hỏi tay nghề của người thợ phải cao, thì mới có thể tạo ra những sản phẩm chất lượng, ấn tượng. Đồ thủ công mây tre mang trong mình nét mộc mạc nhưng vẫn không kém phần hiện đại.
Công dụng giỏ mây tre đan
Đựng quà tết
Tặng quà vào mỗi dịp tết đến xuân về là nét văn hoá truyền thống của người Việt Nam ta. Thể hiện lòng hiếu kính ông bà, cha mẹ và đó cũng là cách mà mỗi người thể hiện tình cảm, sự chân trọng với người được tặng quà. Vì thế việc chọn quà, trang trí quà luôn được quan tâm chú trọng.
Vào mỗi dịp tết, giỏ mây tre đan được dùng để đựng bánh kẹo, rượu,… để làm quà tặng biếu người thân, gia đình, bạn bè,…
Đây không chỉ là món quà vật chất mà còn thể hiện tinh thần yêu quê hương, đất nước. Cũng là cách mà người ta ghi nhớ cội nguồn từ những sản phẩm thân thuộc, gần gũi.
Đựng trái cây
Công dụng chính của giỏ mây tre đan vẫn là để dựng đồ, người ta vẫn thường dùng giỏ mây để đựng trái cây, đựng kim chỉ, vật dụng cá nhân,… Ngoài ra bạn cũng có thể dùng giỏ trái cây làm quà tặng, đi thăm bệnh người thân,… Đây cũng là cách thể hiện tấm lòng.
Trang trí nội thất
Dùng giỏ mây tre đan trang trí nhà cửa, trang trí ở các cửa hàng ăn uống, tạo điểm nhấn cho không gian sinh hoạt, làm việc,… giúp tăng tính thẩm mỹ cũng như thể hiện nét văn hoá truyền thống dân tộc.
Ý nghĩa của giỏ mây tre đan
Giải pháp bảo vệ sức khỏe và môi trường
Túi nilon cần đến hàng trăm hay hàng ngàn năm để phân huỷ mà khả năng tái sử dụng lại không được cao. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và môi trường sống. Khi sử dụng giỏ mây tre đan sẽ hạn chế được rác thải nhựa góp phần đáng kể trong việc bảo vệ môi trường.
Gìn giữ nét đẹp dân tộc
Mây tre là loại cây mang tính truyền thống, được xem là biểu tượng của người Việt Nam. Tre đã xuất hiện từ ngàn đời xưa và in đậm trong tâm trí người Việt. Từ các cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước của ông cha ta cho đến các sử thi, thơ ca của dân tộc đều xuất hiện loại cây kiên cường, sức sống bền bỉ này. Vì vậy những sản phẩm từ mây tre luôn thể hiện được phẩm chất cũng như đức tính tốt đẹp của dân tộc ta.
Lưu ý khi sử dụng và bảo quản
Giỏ mây tre đan là các vật dụng được làm từ tự nhiên đem lại khá nhiều tính năng ưu việt cho người dùng. Tuy nhiên để giữ gìn được tính thẩm mỹ cũng như độ bền đẹp của sản phẩm thì mọi người cần lưu ý một số vấn đề sau:
– Bảo quản sản phẩm nơi khô ráo, thoáng mát. Hạn chế tối đa sự tiếp xúc nước và độ ẩm với giỏ mây, giỏ tre đan
– Trong trường hợp để giỏ tre bị ướt nước thì cần phải phơi khô hoặc sấy khô trước khi cất giữ. Chú ý chỉ phơi sản phẩm nơi bóng râm, tránh sự tác động trực tiếp của ánh nắng mặt trời
– Vệ sinh giỏ mây, giỏ tre nhẹ nhàng bằng khăn mềm, không nên lau chùi mạnh khiến bề mặt sản phẩm bị trầy xước, mất giá trị thẩm mỹ của sản phẩm
– Cất giữ giỏ tre, giỏ mây cẩn thận khi không còn nhu cầu sử dụng. Tránh tình trạng quăng quật sản phẩm gây móp mép, hư hỏng và làm giảm tuổi thọ của giỏ.
Không bảo quản giỏ tre trong túi nilon. Tránh tình trạng bị “hấp hơi nước” gây ra tình trạng nấm mốc khiến sản phẩm dễ bị hư hỏng.
Trên đây, Tre Trúc Vũ Thanh vừa chia sẻ đến các bạn những coogn dụng của giỏ mây tre đan. Hy vọng bài viết này sẽ giúp các bạn có thêm thông tin hữu ích về giỏ mây tre đan và một số công dụng của nó trong đời sống.