Nứa là một trong các loại nguyên liệu tre trúc đang được sử dụng rất phổ biến hiện nay. Không chỉ được dùng làm ẩm thực, chế tạo thành các đồ dùng quen thuộc, ngày nay cây nứa còn xuất hiện ở hầu hết các công trình xây dựng, kiến trúc nội thất. Để hiểu rõ hơn về loài cây này bạn đọc đừng quên theo dõi bài viết dưới đây.
Cây nứa là cây gì?
Cây nứa là tên gọi chung của bà con nông dân dùng để chỉ các loại cây thuộc họ nhà tre nhưng vách thân sinh khí mỏng. Cũng giống như các nguyên liệu tre trúc khác, cây nứa là thân mọc cụm, sinh trưởng và phát triển tươi tốt quanh năm. Bên cạnh giá trị thực phẩm nó còn là nguyên liệu xanh trong kiến trúc xây dựng cùng nhiều công dụng nổi bật khác đang ngày càng được khai thác triệt để.
Đặc điểm hình thái
Thân
Cây nứa khi trưởng thành cao từ 10m – 15m với rất nhiều lóng. Loại cây này thường phát triển thẳng đứng, đường kính thân đạt từ 4cm – 6cm. Các lóng nứa dài từ 30cm – 90cm. Vách nứa khá mỏng, chỉ khoảng 0,2cm – 0,6cm.
Cành
Cành nứa nhỏ và mềm mọc ra từ các đốt thân. Mỗi đốt có nhiều cành, kích thước trung bình của các cảnh từ 50cm – 70cm.
Lá
Lá cây nứa có đặc điểm hình mác. Phiến lá dài từ 10cm – 30cm với độ rộng trung bình từ 3cm – 7cm. Lá nứa có đầu nhọn và hơi lệch sang một bên. Trên mặt lá có các đường gân lộ rõ, các cuống lá dài từ 0,2cm – 0,7cm. Mặt dưới của phiến lá được phủ bởi một lớp lông mịn.
Mo
Mo cây nứa cao từ 22cm – 24cm được bao phủ một lớp lông màu trắng và mịn. Ở mép mo có lớp lông dài và cao hơn. Bẹ mọ có đáy dưới động khoảng 34cm, đáy trên rộng bằng ⅓ đáy dưới.
Phiên mo có hình dáng hẹp cao khoảng 7,5cm – 9cm, nhọn ở phần đầu với độ rộng trung bình từ 2,2cm – 2,4cm. Bên trong các phiên mo đều được phủ lông mịn, ở phía đáy lớp lông này cứng và dài hơn.
Hoa
Hoa nứa thường có màu vàng nhạt. Nhị hoa có màu vàng tươi và mang bao phấn bên trong. Hoa mọc thành từ chùm từ các đốt thân. Bao hoa không phát triển.
Phân bố
Theo kết quả tổng kiểm kê rừng toàn quốc nước ta có trữ lượng cây nứa khá lớn và phân bố ở hầu hết các tỉnh thành từ Bắc đến Nam. Trong đó các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và các tỉnh Tây Nguyên như Đắc Lắc, Kon Tum, Lâm Đồng,…. là các khu vực cây nứa phân bố nhiều nhất.
Hiện nay có bao nhiêu loại nứa
Có 7 loại tre chính ở nước ta. Mỗi loại có các đặc điểm sau:
- Nứa Khộp Cà Ná: Là loại tre mọc thưa hoặc thành từng cụm dày. Thân cây rất nhỏ và thẳng, cao trung bình từ 2m đến 4m và đường kính thân từ 1,3cm đến 1,5cm. Mỗi lóng dài 16–17 cm với thành dày 0,2 cm.
- Tre nứa dinh: tre nứa có lóng khá dài, cao từ 2m đến 3m. Vỏ cây màu xanh đậm, thành thân dày khoảng 0,5 cm.
- Nứa đèo Lò Xo: te nứa loại này có thân cây mỏng, mảnh, tròn. Cây cao 8m-10m, đường kính 4cm-5cm, tường dày 0,7cm-0,8cm. Chiều dài lóng từ 80 đến 90 cm.
- Nứa saloong: Đây cũng là một loại tre mọc thành từng khóm dày, thân thẳng cao từ 8-10m. Đường kính của thân chính chỉ từ 2 cm đến 2,5 cm, và độ dày từ 0,2 cm đến 0,3 cm. Mỗi cuống dài từ 65cm đến 75cm.
- Nứa không tai côn sơn: là loại nứa có thân mảnh và mọc thành từng chùm dày đặc. Loại này cao từ 7m đến 8m, đường kính thân từ 1cm đến 1,5cm. Các lóng dài 45-60 cm, độ dày của thành thân 0,3 cm.
- Tre Tai Côn Sơn: Đây là loại tre mọc thành từng khóm dày. Thân cây có hình dáng thuôn dài và đạt chiều cao từ 5 đến 6 m. Đường kính thân từ 1,4 cm đến 1,7 cm. Các lóng dài 35-50 cm, thành thân dày khoảng 0,4-0,7 cm.
- Nứa đèo Bảo Lộc: Một nhóm tre nứa cao từ 8m đến 10m, đường kính từ 4,5cm đến 5,5cm, thân thẳng đứng hoặc hơi nghiêng.
Ứng dụng
Cũng giống như các loại cây thuộc họ nhà Tre khác, cây nứa có rất nhiều ứng dụng như:
- Làm rổ rá, thúng mẹt, mê bồ, làm giàn trồng cây, cót ép, phao bè, cán cày, cán cuốc, làm lạt buộc,… phục vụ đời sống sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp cho bà con nông dân.
- Làm chuồng trại, nhà chòi, phên tre, vách ngăn, ốp tường, hàng rào, tiểu cảnh,…. phục vụ ngành kiến trúc xây dựng.
- Tre nứa nguyên liệu dùng để làm bàn, ghế, tủ, chõng tre, sofa, vách đầu giường, kệ bếp, kệ tủ, đèn tre,… trong lĩnh vực nội thất.
- Trong lĩnh vực đồ thủ công mỹ nghệ tre nứa được chế tác thành điếu cày, giỏ tre, hộp đựng giấy, đồ lưu niệm,…
- Trong đời sống ẩm thực măng nứa được dùng để xào, nấu, muối chua,… đều rất ngon miệng. Ngoài ra ống nứa còn được dùng để làm cơm lam mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
- Trong ngành công nghiệp cây tre nứa được dùng để sản xuất giấy, làm ván tre ép, chất đốt,…
Kỹ thuật trồng trọt
Kỹ thuật gây giống và trồng cây
Cây nứa rất dễ trồng với nhiều cách nhân giống khác nhau. Bà con có thể áp dụng kỹ thuật trồng bằng thân ngầm, thân sinh khí, hom gốc hoặc hom cành đều được.
Khi chọn giống thì bà con chú ý chọn những bụi cây phát triển tốt, chưa ra hoa và không bị sâu bệnh để cây có điều kiện phát triển tốt hơn. Cây nứa giống tốt nhất là các cây được khoảng 7 – 8 tháng.
Chăm sóc
Sau khi trồng bà con cần tưới đẫm nước cho cây để rễ cây sớm mọc và tiếp xúc với đất tốt nhất. Hàng năm bón thúc 2 lần cho cây. Lần đầu thực hiện cách thời điểm trước khi cây ra măng 1 tháng. Lần bón thúc thứ 2 là sau khi thu hoạch măng.
Ngoài ra, bà con cũng nên làm cỏ, vun xới và tấp cỏ rác, lá cây rụng vào gốc thường xuyên. Như vậy các củ măng sẽ mập và ra nhiều hơn.
Khai thác
Cây nứa cho thu hoạch sớm hơn so với các loại nguyên liệu tre trúc khác. Thông thường chỉ sau khoảng 2 năm trồng là bà con có thể khai thác nguyên liệu nứa. Nên thực hiện vào vụ đông để hạn chế tình trạng nguyên liệu bị mối mọt. Sau khi thu hoạch thì bàn con tiến hành ngâm nước hoặc hun khói ngay để đảm bảo giá trị thương phẩm cho nguyên liệu.
Trên đây là những thông về cây nứa mà Tre Trúc Vũ Thanh đã chia sẻ đến các bạn. Hy vọng qua bài viết này của chúng tôi, các bạn sẽ có thêm nhiều thông tin hơn nữa về cây nứa nhé!