Nếu bạn đã xem những thước phim thời xưa hoặc có cơ hội đến những vùng quê của nước ta thì chắc chắn bạn sẽ từng nhìn thấy những mái nhà lợp lá. Đây được coi là một trong những loại hạt khá phổ biến ở nước ta vào thời kỳ cũ nhưng với xã hội ngày nay lại được rất nhiều người ưa chuộng sử dụng. Những chiếc mái nhà lá này được làm từ rất nhiều nguyên liệu khác nhau với những nguyên liệu lá khác nhau. Bài viết dưới đây của Tre trúc Vũ Thanh sẽ so sánh các loại lá lợp nhà: cỏ tranh, lá dừa, lá cọ, lá lợp,…
Điểm chung đặc biệt của các loại lá lợp nhà hiện nay trên thị trường
Nhà lá được coi là một trong những mẫu nhà khá phổ biến của nước ta vào thời kỳ cũ, tuy nhiên vào thời điểm hiện nay nó sẽ được nhiều người ưa chuộng. Được biết những thiết kế nhà lá hiện nay được sử dụng nhiều trong các khu du lịch nghỉ dưỡng đặc biệt là các resort Villa,… Những thiết kế này đem đến cho bạn một không gian nghỉ dưỡng đặc biệt không chỉ vậy còn giúp cho bạn có cảm giác thoải mái và thư giãn.
>>> Xem thêm: Cách làm hàng rào bằng tre trúc đơn giản và đẹp
Các loại nguyên liệu lá khác nhau được dùng vô cùng đa dạng để tạo thành một chiếc mái lợp nhà đẹp mắt. Điểm chung đặc biệt của các loại lá này đó chính là đều phơi khô sau đó sẽ được liên kết lại thành một chiếc mái lợp và được sử dụng để lợp trên mái nhà. Chiếc mái nhà này sẽ đem đến cho bạn một vẻ đẹp mộc mạc gần gũi và bình dị rất thích hợp cho việc thư giãn tinh thần.
Ngoài ra những loại lá lợp nhà này còn giúp cho bạn có được một không gian nhà ở vô cùng thoải mái và mát mẻ bởi vì chúng đều được làm từ tự nhiên. Không chỉ vậy trong quá trình sử dụng các sản phẩm lợp lá này, bạn cũng sẽ dễ dàng thi công và tiết kiệm chi phí bởi giá thành rẻ. Được biết những nguyên liệu này đều được đến từ tự nhiên do đó trong quá trình sử dụng thì sẽ không sử dụng được trong thời gian khá dài mà chỉ sử dụng được trong khoảng thời gian nhất định.
Ứng dụng nhà lá trong cuộc sống hiện nay
Ứng dụng trong nhà ở
Nhà lá là một trong những mẫu nhà dùng để ở rất phổ biến ở các vùng quê. Một điều hiển nhiên bạn có thể thấy đó là nhu cầu của con người về sự tiện nghi trong sinh hoạt càng cao nên sự xuất hiện của các mẫu nhà như biệt thự cao tầng, lâu đài hay nhà phố rất phổ biến. Tuy nhiên ở các vùng quê thì những mẫu nhà lá luôn mang đến sự bình yên, yên bình trong cuộc sống.
Với những người dân ở vùng kinh tế khó khăn thì những mẫu nhà lá luôn là sự lựa chọn đầu tiên của người dân. Bởi kiểu nhà dễ dàng thực hiện và thi công, không mất chi phí nhân công như xây các mẫu nhà khác.
Đặc biệt nhiều gia đình còn để một khoảng không gian để thiết kế nhà lá bên cạnh những ngôi nhà cao sang để làm nơi nghỉ dưỡng, thư giãn.
Ứng dụng trong nhà hàng, quán cafe
Những mẫu nhà hàng được tạo từ mái lá đã không còn xa lạ với khách hàng hiện nay. Không chỉ ở vùng quê mà ngay cả thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh hay các thành phố lớn những thiết kế nhà hàng như thế này luôn mang lại không gian gần gũi, bình yên cho khách hàng.
Đặc biệt những mẫu nhà này khi được áp dụng trong kinh doanh nhà hàng cũng là nét lưu giữ nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Thông qua cũng là cách để bạn làm nên thương hiệu, thu hút khách hàng đến với nhà hàng của bạn.
Ứng dụng trong khu sinh thái, resort
Tại nhiều khu nghỉ dưỡng, resort hiện nay đã quá quen thuộc với những mẫu nhà thiết kế mái lá để tạo điểm nhấn riêng. Với vẻ đẹp dân dã, bình dân nhưng mang đến cho khách hàng cảm giác thân thuộc, bình yên như ở chính ngôi nhà của mình.
Đặc biệt ở những vùng nắng nóng, kiểu thiết kế nhà này rất hợp lý. Vừa tạo không gian thông thoáng, thoải mái vừa giúp tiết kiệm chi chí trong kinh doanh mà vẫn mang đến yếu tố riêng của bạn, giúp khách hàng luôn nhớ đến bạn.
Ưu điểm khi làm nhà từ các loại lá
Làm từ lá cọ hay lá dừa nước, những ngôi nhà từ chất liệu này đều có những ưu điểm sau:
Không gian mát mẻ
Những ngôi nhà bằng lá luôn mang đến không gian mát mẻ cho người sử dụng. Sử dụng chất liệu lá làm mái, kết hợp khung tre và gỗ được người dân sử dụng nhiều. Không chỉ là nơi để sinh hoạt hàng ngày, ngôi nhà còn tạo cho bạn cảm giác thoải mái khi sử dụng. Đặc biệt những vùng nắng nóng thì việc lợp nhà lá rất hợp lý, đáp ứng nhu cầu của người sử dụng.
Đơn giản và yên bình
Thiết kế nhà lá không có gì cầu kỳ, phức tạo như nhà bê tông cốt thép hay các mẫu nhà biệt thự. Những ngôi nhà lá luôn thể hiện nét đẹp cổ xưa, đơn giản, thanh tĩnh, yên bình giúp tâm hồn của bạn thoải mái. Vì vậy hiện nay nhà lá không chỉ là nhà để ở mà còn là nơi nghỉ dưỡng cho nhiều khu du lịch, resort.
Tiết kiệm chi phí
Lợp nhà bằng lá không tốn quá nhiều chi phí như các kiểu nhà khác. Vì vậy giá rẻ, kỹ thuật không đòi hỏi quá cao, mang lại hiệu quả kinh tế vì vậy nhiều gia đình nông thôn có kinh tế eo hẹp rất ưa chuộng mẫu nhà này. Nhiều gia đình có thể tự thiết kế cũng như thi công kiểu nhà lá này mà không mất quá nhiều chi phí thực hiện.
Dễ cải tạo và sửa chữa
Những mẫu nhà lá được xây dựng kiên cố, an tâm cho người dân khi sinh hoạt. Nếu có sự cố như thiên tai hay cần sửa sang lại không mất quá nhiều chi phí và thời gian thực hiện nhanh chóng. Vì vậy mẫu nhà này được xem là kiểu nhà dễ cải tạo và sửa chữa, các gia đình có thể tự sửa sang lại theo mong muốn của mình.
Tuổi thọ khá cao
Những ngôi nhà lá có thời gian sử dụng lên đến 10 năm nếu được thi công kiên cố. Bên cạnh đó trọng lượng nhẹ nên phù hợp với các địa hình đất yếu như bùn, cát, đất mềm.
Phát triển du lịch
Nhà lá không chỉ là những ngôi nhà để ở của người dân mà hiện nay còn được ứng dụng nhiều trong cuộc sống hiện đại. Nhiều nơi đã tạo nên những mẫu nhà bằng lá với hình dáng độc đáo, bắt mắt để thu hút khách du lịch đến nghỉ dưỡng, tham quan. Đây cũng là một trong những xu hướng phát triển hiện nay, vừa tiết kiệm lại vừa có tính sáng tạo, mang lại hiệu quả trong kinh doanh.
Những điểm khác nhau của các loại lá lợp nhà phổ biến trên thị trường
Nhà làm từ lá cọ
Đặc điểm của lá cọ
Lá dùng để lợp nhà, làm nhà có rất nhiều, tuy nhiên có 2 loại lá thông dụng hiện nay đó là lá dừa nước và lá cọ.
Cây cọ thường được trồng ở vùng đồi núi,thích hợp với khí hậu nóng bức nhưng lại ưa với khí hậu nóng ẩm, thích nơi có bóng và thoáng khí, không chịu rét và chịu hạn tốt. Loại cây này không quá cầu kỳ về đất trồng, thích hợp nhất với đá pha cát giàu bùn và có khả năng thoát nước tốt.
Cọ là loại cây rễ chùm như cây dừa, cây cau, cây tre. Rễ có cọ bám vào đất đồi, mỗi năm chỉ cho ra 12 lá ứng với 12 tháng.
Trong ứng dụng thực tiễn hiện nay, lá cọ tròn có rãnh râu hình mác nên hích hợp để dùng để làm mái nhà, chắn vách. Thân cọ làm cột nhà, cột điện, thân cầu khỉ, máng nước, máng lợn, chõ đồ xôi. Cuống cọ làm rui mè, lạt buộc, rào dậu hoặc thay tre đan rọ lợn, lồng gà, rồi đến mành cọ – một mặt hàng xuất khẩu được ưa chuộng…
Hướng dẫn làm nhà từ lá cọ
Bước 1: Lựa chọn lá và nguyên vật liệu
Lá cọ dùng để lợp nhà nên chọn những loại lá già, có màu xanh thẫm, không bị sâu hay bị rách quá nhiều. Chọn được lá chất lượng sẽ giúp nâng cao tuổi thọ, ngôi nhà của bạn sẽ bền hơn rất nhiều.
Bên cạnh đó bạn chuẩn bị thêm cột từ các vật liệu như tre, trúc, lạt để buộc cố định để làm khung nhà.
Bước 2: Làm khung nhà
Khung nhà được dựng cố định từ các nguyên vật liệu như cột từ tre và trúc. Sau đó tiến hành lợp từ mái xuống và đến vách xung quanh.
Bước 3: Thực hiện
Trước khi lợp nhà cần thống nhất về ni tấc. Nếu lợp dày thì mỗi tấm lá đôi cách nhau 10cm, lá chiếc 8cm. Nếu lợp thưa thì khoảng cách là 15cm. Khoảng cách này gọi là “li lá”. Lợp dày gọi là lợp “khít mắt”.
Khi đã thống nhất độ dày thưa mỗi li lá thì người mỗi thợ dùng lòng bàn tay của mình làm “cây cỡ” để đo khoảng cách các li lá làm sao cho tất cả đều cỡ với nhau. Cũng giống với kỹ thuật lợp mái lá dừa , người thợ chính hoặc chủ nhà ở dưới đất sẽ điều chỉnh độ dày thưa cho từng người thợ.
Để cho mái nhà đẹp thì khi lợp còn phải thống nhất là chỉ xỏ lạt bên phải hoặc trái cây rui.
Làm nhà từ cỏ tranh
Cỏ tranh có lẽ là một trong những loại cỏ khá phổ biến hiện nay trên thị trường và được trồng ở nhiều nơi trên nước ta. Đây là một loại cỏ khá phổ biến trong đời sống của nhân dân lao động cho nên nó thường được sử dụng để làm mái nhà. Được biết loại cỏ tranh này là loại cỏ được mặc hoang dại trong tự nhiên có chiều dài khoảng 35 – 100cm cho nên rất thích hợp để sử dụng làm mái nhà.
Sau khi thu hoạch cỏ tranh người ta sẽ tiến hành phơi khô lá cỏ tranh sau đó bắt đầu liên kết và lập thành một chiếc mái. Bởi vì có tranh là một trong những loại cỏ tự nhiên cho nên nên giá thành của nó so với những loại cỏ khác là rẻ hơn rất nhiều. Được biết các sản phẩm mái cỏ tranh lợp mái nhà không thể sử dụng lại nhưng nó cũng có thể sử dụng trong thời gian tương đối lâu.
Làm nhà từ lá dừa
Ngoài cỏ tranh ra thì lá dừa cũng là một trong những loại lá được nhiều người sử dụng để lợp mái nhà. Đây được coi là một trong những loại mái nhà được sử dụng khá phổ biến ở các khu vực Miền Tây đặc biệt là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Bởi vì khu vực này là khu vực nước lên cho nên trồng dừa rất nhiều chính thì đó cho nên việc sử dụng lá dừa để làm mái nhà khá phổ biến ở khu vực này.
Đặc điểm của những chiếc lá dừa đó chính là có kết cấu giày và bản lá rộng cho nên nên khi phơi khô có khả năng tránh mưa tránh nắng tốt. Lá dừa là một trong những loại nguyên liệu được thực hiện trong tự nhiên có giá thành rẻ cho lên mái lợp bằng lá lá dấp khá phổ biến. Các loại máy lá dừa này có khả năng che mưa che nắng, tùy nhiên thời thời gian sử dụng của loại mái này không lâu.
Các bước lợp nhà bằng lá dừa nước
Bước 1: Chọn lá và nguyên vật liệu
Bước đầu tiên khi tiến hành thi công nhà lá bằng lá dừa nước đó là lựa chọn kỹ lưỡng lá để sử dụng. Những tàu lá phải là những tàu lá vừa chín tới, không bị sâu bọ, tỉ lệ rách không nhiều. Bên cạnh đó chọn những tàu lá màu xanh đậm, già, như vậy sẽ có độ bền và tuổi thọ cao.
Tiếp đó những tàu lá sẽ được chặt xé làm đôi, phơi theo từng cặp. Thời gian phơi từ 10 – 15 ngày, sau đó mới bắt tay vào thi công.
Bên cạnh đó bạn cần chuẩn bị cột, rui mè, đòn tay để làm khung nhà. Những vật liệu này sẽ giúp ngôi nhà của bạn vững chắc hơn rất nhiều.
Bước 2: Chằm lá dừa nước
Chằm là công đoạn không thể thiếu với những ngôi nhà bằng chất liệu này. Sau khi đã thu thập được đủ lá dừa, người thợ sẽ phân loại theo từng kích thước khác nhau. Lá xé là loại lá dừa nhỏ, được chặt thành nhiều mảnh bằng nhau, chẻ đôi ngay cọng đem đi phơi khô.
Nếu những lá có kích thước lớn sẽ được chằm bằng cách tạo thành từng mảnh nhỏ. Lá dừa sẽ được rọc tách lìa, sau đó dùng dây lạt buộc lại, kẹp vào phần trục là cây tròn nhỏ, sau đó đan thành từng mảnh lớn. Một tấm lá dừa nước sẽ có độ dài khoảng 1m và dùng để lợp nhà.
Bước 3: Tiến hành thực hiện
Để lợp nhà đảm bảo không bị dột phải có sự tính toán sao cho đậu thước. Thợ sẽ sử dụng cây thước ba hình tam giác đều, từ đó đặt cây thước nách, tính độ phơi mái cộng thêm trung bình 1,5cm. Tùy theo từng nhà sẽ điều chỉnh chiều cao khác nhau, mái thấp nhà sẽ tối nhưng nếu mái cao quá thì nhà thông thoáng nhưng nhanh bị mục mái.
Nếu lợp dày, mỗi tấm lá đôi cách nhau 10cm, lá chiếc 8cm. Nếu lợp thưa thì khoảng cách là 15cm. Khoảng cách này gọi là li lá, lợp dày sẽ gọi là khít mắt.
Khi đã thống nhất độ dày thưa mỗi li lá thì người mỗi thợ dùng lòng bàn tay của mình làm “cây cỡ” để đo khoảng cách các li lá làm sao cho tất cả đều cỡ với nhau. Cũng giống với kỹ thuật lợp mái lá cọ , người thợ chính hoặc chủ nhà ở dưới đất sẽ điều chỉnh độ dày thưa cho từng người thợ.
Sau khi lợp xong mái nhà sẽ đến phần dựng vách 2 bên đầu xông. Phần tiếp giáp mặt đất dùng tre trúc làm khung sườn và dựng vách bằng lá chằm hoặc lá xé. Để đảm bảo bền chắc, thẩm mỹ và an toàn thì khi dừng vách đến đầu cột hàng ba thì dừng lại. Công việc tiếp theo là dùng thanh tre, trúc làm cây ép lép để dằn bên ngoài vách lá, buộc chặt vào bộ khung vách.
Như vậy với 3 bước cơ bản bạn đã có một ngôi nhà từ lá dừa để sinh hoạt, kiên cố và vẫn đảm bảo tính tiện nghi khi sử dụng.
>>> Xem thêm: Cách thi công trang trí trần nhà bằng tre trúc nhanh gọn
Bài viết dưới đây của chúng tôi đã nêu ra những điểm và so sánh các loại lá lợp nhà: cỏ tranh, lá dừa, lá cọ, lá lợp,… Nếu bạn còn điều gì thắc mắc về những sản phẩm này liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn thêm.